وبلاگ
کارسوق‌ها و رویدادهای علمی دانش‌آموزی ایران
بیش از سه دهه قبل، کارسوق‌ها و کارگاه‌های آموزشی به‌عنوان یک رویکرد نوظهور در حوزه فعالیت‌های علمی دانش‌آموزی پدیدار شد. پس از این کارسوق‌ها فرصتی شدند تا دانش‌آموزان در محیطی جذّاب، فارغ از محدودیت‌های نظام کلاسیک آموزشی، با علوم و فناوری‌های گوناگون آشنا شوند.
ابتکار کارسوق‌ها به عنوان آموزش‌های فوق برنامه و داوطلبانه در مدارس استعدادهای درخشان شکل گرفت. با استفاده از ظرفیت اجرای این کارگاه‌ها و در چارچوب مفاد آیین نامۀ نحوۀ ارائۀ خدمات آموزشی و پرورشی فوق برنامه در مدارس دولتی، مصوب جلسۀ شمارۀ ۶۲۰ مورّخ ۰۳/۰۲/۱۳۷۷ شورای عالی آموزش و پرورش و دستورالعمل اجرایی نحوۀ ارائۀ خدمات فوق برنامه در مدارس دولتی به شمارۀ
۲۰۹۶۵۱ مورّخ ۱۳۹۳٫۱۰٫۲۰ کارسوق‌ها به اجرا درآمدند.
از این زمان به بعد جشنواره‌ها و کارسوق‌های دانش‌آموزی زیادی شکل گرفتند و امکان آموزش و رقابت دانش‌آموزان را در محورهای مختلف علم و فناوری فراهم کردند. از آن جمله می‌توان به جشنواره دانش‌آموزی خوارزمی، تبیان و فرهیختگان و… اشاره کرد. کارسوق‌ها و جشنواره‌های دانش‌آموزی زیاد دیگری به‌طور سالانه در کشور برگزار می‌شوند که دارای محورهای پژوهشی متنوع هستند. هرکدام از این محورها در زمینه یک موضوع علمی و فناوری تعریف می‌شود و دانش‌آموزان با شرکت در کارگاه‌های آموزشی نظری و تجربی با موضوعات تخصصی آشنا می‌شوند و به ایده‌پردازی، تعریف پروژه و فعالیت علمی تجربی و یا ساخت و ساز می‌پردازند. در کارسوق‌ها، کارشناسان یک موضوع خاصّ علمی و فناوری که می‌توانند از میان ، فعالان یک حوزه تخصصی، اساتید یا دانشجویان نخبه دانشگاه باشند ، با شرکت‌کنندگان علاقمند که اطّلاعات یا مهارت اولیه‌ای در زمینه یک موضوع دارند به بحث و تبادل نظر و فعّالیت علمی می‌پردازند تا شرکت‌کنندگان بتوانند راجع به موضوع مورد علاقه خود مطالعه، کسب اطّلاعات و مهارت بیشتر نمایند. اصولا توانمندی و استعداد دانش‌آموزان آن‌ها را به سمت یکی از گرایش های علمی و فعالیت‌های مهارتی کارسوق‌ها سوق می‌دهد.
آمار شرکت دانش آموزان در کارگاه‌های علمی
سالانه دانش آموزان زیادی جذب کارسوق‌هایی می‌شوند که در کشور برگزار می‌شود. این کارگاه‌ها یا یک موضوع مشخص علمی دارند یا جشنواره‌هایی با چندین محور علمی هستند. جشنواره خوارزمی را می‌توان معتبرترین جشنواره علمی کشور به حساب آورد. بعضی از کارسوق‌های دانش‌آموزی توسط دانشگاه‌ها برگزار می‌شود یکی از نمونه‌های کارسوق‌های دانشگاهی مربوط به کارسوق رستا است که با همت دانشگاه صنعتی شریف برگزار می‌شود. کارسوق‌های مختلف علمی نیز از سال‌های گذشته توسط سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) در مدارس تیزهوشان برگزار می‌شود.
علاوه بر دانشگاه‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای دولتی، بسیاری از مراکز غیردولتی و مستقل نیز کارگاه‌های دانش‌آموزی برگزار می‌کنند.
در زیر نموداری از تعداد شرکت‌کنندگان کارسوق‌های مطرح در سال گذشته مشاهده می‌شوند.
منبع: اطلاعات از سایت‌های جشنواره تبیان و فرهیختگان، خوارزمی و خبرگزاری های ایسنا، پانا و… جمع‌آوری شده است.
از ویژگی‌های برجسته و منحصر‌به‌فرد کارسوق‌ها پرداختن به موضوعات علمی نوین و فناوری‌های پیشرفته است. این کارسوق‌ها با توجه به اولویت‌های علمی و فناوری و با هدف تقویت توان دانش‌آموزان برای حل چالش‌ها و هدایت آموزشی، فنی و مهارتی آن‌ها به سمت مسایل اولویت‌دار کشور شکل می‌گیرد.
یکی از کارسوق‌هایی که از نظر علمی و فناوری پتانسیل فراوانی در آینده کشور دارد کارسوق لیزر و کوانتوم است که سومین دوره آن در سال ۱۴۰۲ برگزار می‌شود.
